Cinsel işlev bozukluklarını değerlendirmek ve tedavi etmek için, kadın ve erkek cinsel anatomi ve fizyolojisinin bilinmesi gerekmektedir. İki ayrı cins olsalar da kadın ve erkek cinselliği arasında büyük oranda benzerlikler mevcuttur. Bu benzerliklerin temel sebebi cinsel organların gelişim aşamasında aynı kökten oluşmasıdır.
Anatomik olarak bakıldığında kadındaki genital organların erkekteki karşılığı; over-testis, klitoris-penis (Resim 1), labium majus (büyük dudaklar)-skrotum (torba), Skene bezleri-prostat şeklindedir. Kadındaki vajina ve uterusun erkekte karşılığı bulunmamaktadır. Ayrıca, kadın ve erkek genital organların damar ve sinirleri de benzerlik göstermektedir (Resim 2). Cinsel davranışı belirleyen beyinden ve beyin dışı ileti yolları ve salgılanan maddeler her iki cinste de benzerlik göstermektedir (Resim 3).
Kadın ve erkek cinsel döngüsü istek, uyarılma, orgazm ve çözülme fazlarına ayrılmaktadır. Cinsel istek fazında her iki cinste de testosteron hormonu gereklidir. Azalmış testosteron hormon seviyesi; cinsel motivasyonda azalma, cinsel yanıtta azalma, orgazm bozukluğu ve seksten kaçınma ile ilişkilidir. Cinsel uyarılma fazında, erkekte sertleşen penisin karşılığı kadında klitoris ve meme başı sertleşmesi ve vajinal ıslanma tarzındadır. Benzer olarak kan basıncı, kalp hızında ve kas tonusunda artış görülmektedir. Orgazm sırasında erkekte meni idrar kanalından dışarı atılırken kadında meniye benzer herhangi bir sıvı gelmemekte ve her iki cinste de genital organlarda ve leğen kemiği kaslarında ritmik kasılmalar oluşmaktadır. Orgazm erkekte bir kez olup ve 10-15 saniye sürerken kadında birden fazla olabilir ve ortalama 20 saniye sürmektedir.
Resim 1: Klitoris ve penis anatomisi
Resim 2: Kadın ve erkek genital atardamarları
Resim 3: Kadın ve erkek beyin dışı ileti yolları